BETON DÖKÜMÜ ÖNCESİ VE SONRASINDA UYULMASI GEREKLİ TEKNİK KURALLAR
- Beton toprak bir zemin üzerine dökülecekse önceden zemin sıkıştırılmalıdır.
- Toprağa veya dolgu malzemesini betonun suyunu emmesini önlemek için 15 cm. derinliğe kadar iyice nemlendirilmeli. ( çamur oluşmadan )
- Kayalık zeminde üzerine beton dökmeden önce zeminin gevşek kısımları temizlenmeli ( su birikintisi bırakmadan )
- İş derzini izleyen beton dökümünde önceki beton tabakası temizlenmeli ve kalıpta pisliğin toplanmaması için an altta boşaltma yeri bırakılmalı,
- İş derzi önceden tespit edilmeli,
- Beton kalıpları geçirimsiz ve sağlam olmalı,
- Betonun temas edeceği kalıp yüzeylerini, beton dökümünden önce temizlenmeli,
- Su emebilen yerler nemlendirilmeli,
- Beton kalıpların da ve saha betonlarında kalıp içerisinde pas payı kullanılmalı,
- Beton döküm miktarına göre yeterli ekip ve ekipmanın beton dökümünden önce hazır bulunmalı,
- Beton döküm elemanlarının eğitimli olmaları,
- Soğuk ve sıcak havalarda beton dökümü yapılacaksa gerekli tedbirlerin alınması,
- Betonu kalıba zarar vermeden ve donatıyı oynatmadan yerleştirmeli,
- Özellikle beton vibratör yedeği bulundurulmalı,
- Beton daima kalıpların ortasına düşey olarak dökülmeli,
- Kolon ve perdelerde çok yüksekten betonu ( max.1.5 m. ) dökmemeli,
- Pompalama esnasında beton donatıya ve kalıba çarpmamalı,
- Yüksek kolon ve perde betonlarında ilave boru veya hortum ile betonu aşağıdan yukarıya doğru dökmeli,
- Beton dökümünde kuralına uygun gerektiği gibi vibratör kullanılmalı,
- Vibratör yüzeye dik olarak kullanılmalı ve ayrışmaya sebep vermemek için fazla süre betonun içerisinde tutulmamalı,
- Vibratör kullanımı esnasında donatıyı sarsmamalı,
- Temiz yüzeylerde mastarlama işinden sonra ahşap mala perdahı için yüzey parlaklığının kaybolması beklenmeli,
- Yüzey çatlaklarını önlemek için ikinci kez mala perdahı yapılmalı,
- Beton yeterli derecede katılaşıncaya kadar betonu sıcaktan, soğuktan, kurumadan, sağnak yağmurdan, selden ve yapıyı tehlikeye sokacak titreşim ve sarsıntılardan korunmalı,
- Beton su ile an az 7 gün veya kimyasal kür malzemeleri ile küre tabi tutulmalı.
TAZE BETONUN YERLEŞTİRİLMESİ VE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Hazır beton olarak üretilen ve yapının bulunduğu yere kadar taşınmış olan taze beton için bir sonraki aşama olan betonun yerleştirilmesi , beton malzemelerinin karışım oranlarının bulunması, betonun karılması ve taşınması gibi işlemler kusursuz olarak yerine getirilmiş olsalar dahi, taze betonun yapıdaki yerine yerleştirilmesi işlemi uygun tarzda yapılmadığı takdirde,betondan beklenen kaliteyi elde edebilmek mümkün değildir.
Taze betonun yapıdaki yerine yerleştirilmesi işleminde dikkat edilmesi gereken ana esaslar şunlardır :
- Yapının tipi ve konumu, kalıp şekli, kalıp boyutu gibi yapı özellikleri dikkate alınarak, yerleştirme işi en uygun ekip ve ekipmanın seçilmiş ve kullanıma hazır durumda olmaları,
- Yerleştirme işlemine başlamadan önce, yapının bulunduğu yerde ve yapıda gereken ön hazırlıkların yerine getirilmesi, yerleştirme işleminin aksamadan sürdürülebilmesi için doğru planlama yapılması,
- Taze betonun yapıdaki yerine yerleştirilmesi işleminin betonun homojen özelliği bozulmayacak tarzda uygulanması.
Günümüzde kullanılan betonlar, Hazır beton olarak üretilip taşındığından, yapının bulunduğu yere kadar transmikserlerle getirilmiş olan taze betonun yerleştirilmesi işleminde de yapının özelliğine göre genelde pompa gücünden yararlanılmaktadır.
TAZE BETONUN YERLEŞTİRME İŞLEMİNDEKİ KURALLAR :
Taze betonun yerine yerleştirilmesi işleminde en önemli hedef, betonun homojenliğinin kaybolmaması ve ayrışmaya uğramadan yapıdaki yerini almasıdır.
- Taze betonun kalıp içerisine yerleştirme işlemi yukarıdan aşağıya doğru – düşey konumda yapılmalıdır. Yerleştirilen beton, önce kalıp içerisinde bir bölgeye büyük bir beton yığını olarak yerleştirilip daha sonra sağa – sola yayılmaya çalışılmamalıdır.
- Taze betonun yerine yerleştirme işlemi belirli kalınlıklarda yatay olarak tabakalar halinde yapılmalı ve tabaka kalınlığı 60 cm. geçmemeli ve her tabakaya vibrasyonla sıkıştırma işlemi uygulanmalıdır. Bir önceki beton tabakası üzerine yerleştirilen betonun, alttaki beton son prizini almadan önce yerleştirilmesi gerekmektedir.
- Taze beton çok yüksek mesafelerden serbestçe düşecek tarzda yerleştirilmemelidir.
- Dar ve derin kalıplar içerisine taze betonun yerleştirilmesi işleminde, segregasyona yol açmayacak önlem alınması ve buna göre uygulamaların yapılası gerekmektedir. Dar ve derin kalıpların içerisine beton yerleştirilirken beton pompaları kullanılmalı ve gerekirse pompa borularının ucuna ilave boru – hortum eklenerek betonun ayrışmasına engel olunmalıdır. Eğri şekilli kalıpların ( tünel kemer betonu v.d. ) içerisine beton yerleştirmede de hortum aracılığı veya kalıp yan yüzeylerinde açılan pencerelerden yararlanılmalıdır.
- Derin kalıpların alt kısmına yerleştirilecek olan taze betonun kıvamı ile üst kısmına yerleştirilecek olan taze betonun kıvamı aynı olmalıdır.
- Taze betonun yerleştirilmesi işlemine kalıpların köşelerinden başlanmalıdır. Eğimli yüzeylerde yerleştirme işlemine en alçak seviyeden başlayarak devam edilmelidir.
- Taze beton şiddetli yağmur altında yerleştirilmemelidir.Böyle bir durum, Betonu istenenden daha ıslak duruma getirmekte ve özellikle beton yüzeyinin dayanımında ve dayanıklılığında azalmaya neden olmaktadır.